Een risicoverzekering afsluiten bij je hypotheek is handig als je zeker wilt weten dat je je huis kunt blijven betalen als er iets gebeurt. In dit artikel lees je welke soorten er zijn, hoe ze werken en waar je op moet letten. Zo kom je erachter of een risicoverzekering bij jouw situatie past en hoe je voorkomt dat je in de problemen komt als je inkomen wegvalt.
Geschreven op 5 september 2025
Een risicoverzekering bij het afsluiten van een hypotheek beschermt je tegen financiële problemen als je inkomen wegvalt door overlijden, arbeidsongeschiktheid of werkloosheid. Met risicodekking kun je je hypotheek blijven betalen, voorkom je betalingsachterstanden en blijft je woonsituatie stabiel. De belangrijkste vormen zijn de overlijdensrisicoverzekering, die bij overlijden eenmalig een bedrag uitkeert om de hypotheekschuld te verlagen, en woonlastenbescherming, die tijdelijk een maandelijkse uitkering geeft bij inkomensverlies.
Het afsluiten van zo’n verzekering is soms verplicht door de bank of NHG, vooral bij een hoge hypotheek of als je de enige kostwinner bent. De verzekeraar beoordeelt je gezondheid en inkomen voordat je wordt geaccepteerd. Met een pandakte wordt de verzekering aan je hypotheek gekoppeld, zodat de uitkering bij een claim direct naar de hypotheekverstrekker gaat. Premies zijn niet aftrekbaar, maar de uitkering is meestal belastingvrij, al kan erfbelasting van toepassing zijn.
Bij het kiezen van een verzekering let je op het verzekerde bedrag, de looptijd, premie en voorwaarden. Controleer jaarlijks of de verzekering nog past bij je situatie, bijvoorbeeld bij veranderingen in je gezin, inkomen of hypotheek. Zo zorg je dat je altijd voldoende beschermd bent en voorkom je financiële verrassingen als je situatie verandert.
Stel, je verliest je inkomen door overlijden, arbeidsongeschiktheid of werkloosheid. Wat gebeurt er dan met je huis? Risicodekking zorgt ervoor dat je je hypotheek kunt blijven betalen, ook als het financieel tegenzit. Zo voorkom je betalingsproblemen en kun je gewoon in je huis blijven wonen.
Wat levert risicodekking op? Dit zijn de belangrijkste voordelen:
Er zijn verschillende soorten risicodekking. Hieronder vind je de belangrijkste vormen en hun kenmerken:
| Soort | Uitkering | Doel |
|---|---|---|
| Overlijdensrisico | Eenmalig bedrag | Hypotheekschuld verlagen |
| Woonlastenbescherming | Maandelijkse uitkering | Hypotheeklast betalen |
Met een overlijdensrisicoverzekering wordt er een bedrag uitgekeerd als jij of je partner overlijdt. Dit bedrag gaat direct naar de hypotheekverstrekker en wordt gebruikt om (een deel van) de hypotheek af te lossen. Zo kunnen je nabestaanden in het huis blijven wonen zonder zich zorgen te maken over hoge lasten.
Stel: je hebt een hypotheek van €200.000 en je overlijdt. De verzekering keert €150.000 uit. Je nabestaanden hoeven dan nog maar €50.000 af te lossen. Dat scheelt aanzienlijk in de maandlasten.
De belangrijkste kenmerken van woonlastenbescherming op een rij:
| Voorwaarde | Kenmerk |
|---|---|
| Uitkeringsduur | Maximaal aantal jaren |
| Uitkeringspercentage | Deel van woonlast |
| Wachttijd | 1-3 maanden |
| Arbeidsongeschiktheid | Minimaal 35% |
Stel: je raakt arbeidsongeschikt en je maandlast is €900. De verzekering keert 70% uit, dus je ontvangt €630 per maand. Zo kun je de grootste kosten blijven betalen terwijl je zoekt naar een oplossing.
Soms moet je een risicodekking afsluiten omdat de bank of NHG dat eist. Of je kiest er zelf voor, omdat je zekerheid wilt als je inkomen wegvalt. De verzekeraar kijkt naar je gezondheid en inkomen om te bepalen of je verzekerd kunt worden en onder welke voorwaarden. Daarna wordt de verzekering aan je hypotheek gekoppeld.
Het afsluiten van zo’n verzekering verloopt meestal als volgt:
Banken willen vooral een verzekering als ze denken dat het risico op betalingsproblemen groter is. Ze hanteren daarvoor hun eigen regels.
Je moet meestal een verzekering afsluiten als je hypotheek hoog is vergeleken met de waarde van je huis, als je de enige kostwinner bent, als je een jong gezin hebt dat afhankelijk is van jouw inkomen, of als NHG dat vraagt. Vaak moet je een minimumbedrag verzekeren, bijvoorbeeld een percentage van je hypotheek. De bank kijkt wat er gebeurt als je overlijdt of tijdelijk minder inkomen hebt. Soms blijft je hypotheekaanvraag “onder voorbehoud” tot je de verzekering hebt geregeld.
Met verpanding krijgt de bank als eerste recht op het geld van de verzekering. Zo kan je hypotheekschuld worden afgelost voordat anderen aanspraak maken op het geld.
Dit regel je met een pandakte. Daarmee draag je het recht op de uitkering over aan de bank als zekerheid voor je lening. Als er iets gebeurt, krijgt de bank eerst het bedrag dat nodig is om je hypotheek af te lossen. Wat overblijft, gaat naar de andere personen die je hebt aangewezen. De verzekeraar bevestigt het pandrecht en alles komt in je hypotheekdossier.
Je gezondheid speelt een grote rol bij de beoordeling door de verzekeraar. Hoe jonger en gezonder je bent, hoe makkelijker het meestal gaat. Bij hogere bedragen of als je wat ouder bent, kan een medische keuring nodig zijn.
Het acceptatieproces bestaat meestal uit deze onderdelen:
Dit bepaalt hoeveel je kunt verzekeren en tegen welke voorwaarden. Dat is belangrijk als je ooit een uitkering nodig hebt.
Een overlijdensrisicoverzekering bestaat uit verschillende onderdelen. In de polis staat welk bedrag verzekerd is, hoe lang de verzekering loopt, wat je betaalt en wie het geld krijgt als je overlijdt. Door deze onderdelen goed af te stemmen op je hypotheek en je situatie, voorkom je dat je te weinig of juist te veel verzekerd bent.
Het verzekerde bedrag kan op verschillende manieren dalen, afhankelijk van je hypotheekvorm. Bij een lineaire hypotheek daalt het bedrag elk jaar evenveel. Bij een annuïtaire hypotheek daalt het bedrag eerst langzaam, daarna sneller. Bij een aflossingsvrije hypotheek blijft het verzekerde bedrag meestal gelijk of daalt het langzaam. Zo sluit de verzekering goed aan bij je hypotheek.
De looptijd van de verzekering hangt samen met je hypotheek en de periode waarin je financieel kwetsbaar bent. Dit is vaak de tijd waarin je afhankelijk bent van je inkomen, bijvoorbeeld als je jonge kinderen hebt of als één partner niet werkt. Bij een aflossingsvrije hypotheek kies je meestal voor een kortere looptijd, passend bij je leeftijd en toekomst. De verzekering stopt zodra je woonlasten makkelijker te dragen zijn.
De premie hangt af van je leeftijd, of je rookt, het verzekerde bedrag en de looptijd. Je kunt kiezen voor een vaste premie die gelijk blijft, of een premie die verandert naarmate je ouder wordt. Met een vaste premie weet je precies waar je aan toe bent. Een variabele premie is vaak in het begin goedkoper, maar wordt later duurder.
Om te zorgen dat de verzekering zijn waarde behoudt, kunnen de uitkering en premie jaarlijks worden aangepast aan de inflatie. Soms gebeurt dit met een vaste jaarlijkse verhoging, soms wordt het bedrag gekoppeld aan een officiële inflatiemaatstaf. Zo blijft de uitkering ook in de toekomst voldoende waard. Bij sommige polissen stijgt de premie mee, bij andere blijft de premie gelijk en wordt deze alleen af en toe aangepast.
Het is belangrijk om vast te leggen wie het geld krijgt als er iets gebeurt. Partners kiezen vaak voor kruislings verzekeren: jij bent verzekerd op het leven van je partner en andersom. Dit heeft voordelen voor de belasting en maakt de afhandeling makkelijker. Je kunt ook een volgorde afspreken, bijvoorbeeld eerst je partner, daarna je kinderen. Zorg dat deze afspraken passen bij je huwelijkse voorwaarden of samenlevingscontract.
Niet alles is gedekt door de verzekering. Fraude en opzettelijke schade zijn nooit verzekerd. Ook risicovolle sporten of beroepen kunnen buiten de dekking vallen, net als aandoeningen die je al had toen je de verzekering afsloot. Bij arbeidsongeschiktheid en werkloosheid ben je niet verzekerd als je zelf ontslag neemt of een tijdelijk contract hebt. In de polis staat duidelijk wanneer je wel en niet bent verzekerd.
Een hypotheekverzekering maakt je maandlasten iets hoger, omdat je premie betaalt naast je hypotheekrente. Toch kan zo’n verzekering handig zijn als je een hypotheek aanvraagt. Met een overlijdensrisicoverzekering of woonlastenbescherming verlaag je het risico voor de bank. Daardoor kun je soms meer lenen of krijg je soepelere voorwaarden. Of je korting krijgt op je hypotheekrente hangt af van de geldverstrekker.
De premies voor hypotheekverzekeringen zijn niet aftrekbaar van de belasting. Over een uitkering hoef je meestal geen inkomstenbelasting te betalen. Let wel op erfbelasting: wie de verzekering afsluit, wie verzekerd is en wie het geld krijgt bij overlijden bepaalt of de Belastingdienst de uitkering als schenking of erfenis ziet. Soms moet je dan toch belasting betalen. Door dit vooraf goed te regelen, voorkom je verrassingen.
Bij een overlijdensrisicoverzekering kijk je eerst naar je eigen situatie. Hoe hoog is je hypotheek? Hoe lang loopt deze nog? En wat gebeurt er als jij of je partner er niet meer is? Op basis daarvan bepaal je welke bescherming je nodig hebt. Na het afsluiten krijg je een polis en een pandakte, waarin staat dat de uitkering naar je hypotheekverstrekker gaat. Bewaar alle papieren goed en pas je verzekering aan als er iets verandert in je leven, zodat deze altijd bij je omstandigheden past.
Je kunt een overlijdensrisicoverzekering apart afsluiten bij een verzekeraar of direct via je hypotheekverstrekker. Met een losse polis heb je meer vrijheid in de voorwaarden en kun je de verzekering meenemen als je naar een andere bank gaat. Je kunt zelf kiezen hoe het verzekerde bedrag meegroeit met inflatie of juist afloopt. Via je hypotheekverstrekker is het afsluiten vaak eenvoudiger, maar je hebt minder keuzes. Soms moet je ook andere producten afnemen en kan het duurder uitvallen. Ook kun je de verzekering niet altijd meenemen als je overstapt en is het soms lastiger om te stoppen door afspraken tussen bank en verzekeraar.
Als je verzekeringen vergelijkt, let dan op drie dingen: de bescherming, de voorwaarden en de kosten. Kijk of je een vast bedrag krijgt of periodieke betalingen, hoe ze omgaan met arbeidsongeschiktheid of werkloosheid, en welke situaties wel of niet gedekt zijn. Controleer ook hoe de premie wordt berekend, of deze kan veranderen, of het verzekerde bedrag meegroeit met inflatie en of er wachttijden zijn. Let vooral op de voorwaarden die bepalen wanneer je recht hebt op een uitkering en hoe hoog die is. Zorg dat de verzekering past bij jouw hypotheek en persoonlijke situatie.
Als er grote veranderingen in je leven zijn, pas dan je overlijdensrisicoverzekering aan. Ga je samenwonen of trouwen? Pas dan de begunstiging aan en overweeg om elkaar te verzekeren. Krijg je kinderen? Dan wil je vaak een hoger verzekerd bedrag en een langere looptijd, omdat je kinderen langer van je afhankelijk zijn. Bij een scheiding splits je de polis of pas je deze aan op je nieuwe situatie. Verhuis je en sluit je een nieuwe hypotheek af? Stem dan de bescherming af op het nieuwe bedrag en de nieuwe voorwaarden. Verandert je inkomen? Dan kun je de bescherming aanpassen aan wat je kunt betalen.
Los je je hypotheek (deels) af of sluit je een nieuwe af? Kijk dan of je de verzekering wilt verlagen, omzetten of stoppen. Dit hangt af van je nieuwe schuld. Zo zie je snel of je te veel of te weinig verzekerd bent en kun je bijsturen.