Het jaarlijks kostenpercentage (JKP) laat precies zien wat je hypotheek je per jaar echt kost. Zo kun je hypotheken makkelijk en eerlijk vergelijken. Alle verplichte kosten worden samengevoegd in één percentage, zodat je meteen weet waar je aan toe bent. Zo kom je niet voor verrassingen te staan en kun je makkelijker kiezen. Benieuwd wat wel en niet meetelt en hoe je het JKP lager krijgt? Lees dan verder.
Geschreven op 5 september 2025
Het jaarlijks kostenpercentage (JKP) geeft in één getal weer wat je hypotheek je per jaar werkelijk kost, inclusief alle verplichte kosten zoals rente, afsluitkosten, advies, taxatie, NHG-premie en notariskosten. Hierdoor kun je hypotheken eerlijk vergelijken, omdat alle aanbieders het JKP op dezelfde manier berekenen en vermelden. Niet-verplichte kosten zoals boeterente, servicepakketten en optionele verzekeringen vallen buiten het JKP, zodat persoonlijke keuzes het percentage niet beïnvloeden.
Het JKP wordt bepaald door factoren als het geleende bedrag, de looptijd, aflosvorm, rentevaste periode, verhouding tussen lening en woningwaarde (LTV), eigen geld en NHG. Alle betalingen worden omgerekend naar het moment van afsluiten, zodat je precies weet wat je jaarlijks betaalt. Het JKP is verplicht opgenomen in het Europees gestandaardiseerd informatieblad (ESIS) en wordt streng gecontroleerd door de toezichthouder.
Hoewel het JKP een goed startpunt is om hypotheken te vergelijken, vertelt het niet het hele verhaal. Voorwaarden, flexibiliteit en extra diensten verschillen per aanbieder en vallen vaak buiten het JKP. Door meer eigen geld in te leggen, kosten niet mee te financieren of te kiezen voor NHG, kun je het JKP verlagen. Vergelijk hypotheken alleen als de uitgangspunten gelijk zijn voor een eerlijke vergelijking.
Stel, je wilt weten wat je hypotheek je per jaar werkelijk kost. Daarvoor is het jaarlijks kostenpercentage, het JKP, ontwikkeld. Dit percentage toont in één oogopslag wat je jaarlijks kwijt bent aan je hypotheek, inclusief alle verplichte kosten. Handig, want zo hoef je niet zelf allerlei bedragen op te tellen. Je kunt het JKP gebruiken om verschillende hypotheken eerlijk te vergelijken. Elke aanbieder moet het JKP op dezelfde manier berekenen en duidelijk vermelden.
Het JKP maakt inzichtelijk wat je daadwerkelijk betaalt voor je hypotheek. Omdat alle aanbieders hetzelfde percentage hanteren, kun je hypotheken goed naast elkaar leggen. Zo voorkom je verrassingen door verborgen kosten. Alleen bedragen die je echt niet kunt vermijden, worden meegerekend. Alles moet vooraf duidelijk zijn en de regels zijn streng. Er wordt streng gecontroleerd of aanbieders zich aan deze regels houden.
Het JKP is een percentage dat alle verplichte kosten van je hypotheek samenvat over de gehele looptijd. Het kijkt naar het moment waarop je betalingen doet en rekent dit om naar één helder getal. Zo zie je direct wat je jaarlijks betaalt voor het geleende bedrag.
Het JKP is ingevoerd omdat hypotheken vaak complex zijn opgebouwd. Door alles terug te brengen tot één percentage, wordt duidelijker wat je uiteindelijk betaalt. Aanbieders kunnen daardoor niet alleen met een lage rente adverteren, maar moeten ook letten op de totale kosten. Voor jou betekent dit dat je eenvoudiger kunt kiezen, zonder alle details te hoeven begrijpen.
Aanbieders zijn verplicht het JKP duidelijk te vermelden in het Europees gestandaardiseerd informatieblad (ESIS) en in andere documenten die je ontvangt voordat je tekent. Dit gebeurt volgens strikte regels. De toezichthouder controleert of het JKP correct wordt berekend en duidelijk zichtbaar is. Doen aanbieders dit niet, dan riskeren ze een boete.
Hier zie je in één oogopslag welke kosten altijd in het JKP zijn opgenomen en welke meestal niet worden meegerekend:
| In het JKP | Niet in het JKP |
|---|---|
| Rente | Boeterente |
| Afsluitkosten | Verhuis-/aflosboetes |
| Advies/bemiddeling | Servicepakketten |
| Taxatie | Niet-verplichte verzekeringen |
| NHG-premie | |
| Notariskosten hypotheekakte |
Het JKP laat zien wat je hypotheek daadwerkelijk kost, maar het is belangrijk te weten welke kosten hierin zijn opgenomen. Alleen verplichte uitgaven die direct met je hypotheek te maken hebben, worden meegerekend. Zo kun je hypotheken eerlijk vergelijken, zonder dat persoonlijke keuzes het percentage beïnvloeden.
In het JKP zijn alleen kosten opgenomen die je sowieso moet betalen bij het afsluiten of aanhouden van een hypotheek. Optionele uitgaven of kosten die niet direct met je hypotheek te maken hebben, worden niet meegerekend. Hierdoor kun je hypotheken beter vergelijken op basis van de werkelijke kosten.
Hier zie je welke factoren de hoogte van het JKP bepalen:
| Factor | Invloed op JKP |
|---|---|
| Leningbedrag | Meer = hoger |
| Looptijd | Langer = hoger |
| Aflosvorm | Lineair/annuïtair |
| Rentevaste periode | Langer = hoger |
| LTV-klasse | Hoger = duurder |
| Meefinancieren | Meer = hoger |
| Eigen geld | Meer = lager |
| NHG | Met = lager |
Het JKP kijkt naar drie zaken: het bedrag dat je ontvangt, wat je maandelijks betaalt en de extra uitgaven. Ook het moment waarop je deze betalingen doet, telt mee. Verschillende kenmerken van je hypotheek kunnen het percentage verhogen of verlagen.
Bij het JKP worden alle geldstromen van je hypotheek op een rij gezet, vanaf het moment dat je de lening ontvangt tot de laatste betaling. Alle toekomstige betalingen worden omgerekend naar hun waarde op het moment van afsluiten. Het JKP is het percentage waarbij alles precies in balans is. De berekening houdt rekening met wanneer en hoe vaak je betaalt. Alles telt mee: het geleende bedrag, je maandlasten en de eenmalige uitgaven. De opbouw van je hypotheek bepaalt direct het uiteindelijke JKP.
Alle betalingen worden omgerekend naar het moment waarop je de hypotheek afsluit. Dit gebeurt met een rentepercentage dat ervoor zorgt dat wat je ontvangt en wat je betaalt in evenwicht zijn. Dit percentage wordt omgezet naar een jaarpercentage dat aansluit bij jouw betalingsschema. Het doel is dat alle waarden samen precies nul zijn bij het JKP. Voor een nauwkeurige berekening wordt gekeken naar het exacte ritme van je betalingen.
Verschillende factoren bepalen de hoogte van je JKP. Het bedrag dat je leent en de looptijd verdelen de uitgaven over de jaren. De aflosvorm (annuïtair of lineair) beïnvloedt hoeveel rente je betaalt en wanneer. Betaal je uitgaven vooraf of financier je ze mee, dan verandert hun invloed. Een langere rentevaste periode kan een hogere toeslag betekenen, wat het JKP verhoogt. Je LTV-klasse (verhouding tussen lening en woningwaarde) bepaalt de risico-opslag en beïnvloedt direct je uiteindelijke percentage.
Het JKP laat zien wat je jaarlijks kwijt bent aan je hypotheek, maar een eerlijke vergelijking maken is niet altijd eenvoudig. Hypotheken verschillen vaak op punten die niet in het JKP zijn opgenomen, zoals voorwaarden, flexibiliteit en extra diensten. Het JKP toont alleen de standaardbedragen en het moment van betaling. Voor een goede vergelijking moet je weten wat wel en niet in het JKP zit en of de uitgangspunten gelijk zijn.
Twee hypotheken met hetzelfde JKP kunnen toch sterk verschillen. De voorwaarden voor extra aflossen of het aanpassen van de rente kunnen uiteenlopen. Sommige aanbieders rekenen bedragen voor verplichte diensten of koppelen producten aan je hypotheek die buiten het JKP vallen. Ook het moment van betaling maakt verschil. Betaal je iets eerder of later, dan verandert de waarde ervan, terwijl het JKP gelijk blijft. Het JKP is een goed startpunt, maar vertelt niet het hele verhaal.
Heb je een hypotheek met variabele rente? Dan is het JKP gebaseerd op de huidige rente of op aannames. Dit percentage is dus tijdelijk en verandert zodra de rente wijzigt. Het JKP geeft bij variabele rente vooral een indicatie, geen zekerheid. Een variabele rente vergelijken met een vaste rente op basis van het JKP blijft lastig, omdat de werkelijkheid anders kan uitpakken.
Hypotheken verschillen vaak in looptijd, rentevaste periode, verhouding tussen lening en woningwaarde (LTV), en verplichte betaalrekeningen of pakketten. Bij een kortere looptijd verdeel je bedragen over minder jaren, wat het JKP lager maakt. Een langere looptijd spreidt de bedragen juist uit, waardoor het JKP hoger wordt. Een langere rentevaste periode betekent meestal een hogere rente omdat je meer zekerheid krijgt. Een lagere LTV levert vaak een lagere rente op, terwijl een hogere LTV duurder is. Bedragen voor verplichte rekeningen of pakketten vallen soms buiten het JKP, wat de vergelijking kan vertekenen. Vergelijk hypotheken daarom alleen als deze kenmerken gelijk zijn.
De wijze waarop je bedragen betaalt, beïnvloedt het JKP. Als je kosten meefinanciert, wordt je lening hoger en betaal je meer rente, waardoor het JKP stijgt. Betaal je bedragen direct uit eigen zak, dan is je lening lager en daalt het JKP, maar deze uitgaven zie je niet meer terug in het percentage. Dit maakt vergelijken lastig, zeker als aanbieders verschillende aannames hanteren over wat je meefinanciert. Kijk daarom niet alleen naar het effect op je maandlasten, maar ook naar je totale uitgaven.
Hoe je je hypotheek samenstelt, heeft direct invloed op het JKP. De keuzes die je maakt bepalen hoe de kosten worden opgebouwd en welke risico-opslagen de bank rekent. Je risicobereidheid, looptijd, zekerheid, aflosvorm en de manier waarop je bijkomende kosten betaalt – al deze factoren bepalen samen hoeveel je jaarlijks daadwerkelijk betaalt voor je hypotheek.
Je kunt het JKP verlagen door het risico voor de bank te beperken of door minder te lenen. Minder risico betekent vaak lagere rente-opslagen. Als je minder kosten meefinanciert, betaal je over een kleiner bedrag rente. Door slim te plannen kun je bepaalde uitgaven direct betalen, waardoor je totale rentelasten lager uitvallen. Ook kun je het JKP verlagen door te kiezen voor meer zekerheid, zoals een lagere rente-opslag.
Meer eigen geld inbrengen zorgt voor een gunstigere risicoklasse. Banken werken met stappen: hoe minder je leent ten opzichte van de woningwaarde, hoe lager de rente-opslag. Dit komt doordat de bank minder risico loopt en dus minder geld opzij hoeft te zetten voor mogelijke verliezen. Zodra je onder een bepaalde grens komt, zie je vaak direct dat het JKP daalt.
Met Nationale Hypotheek Garantie wordt het risico voor de bank kleiner, waardoor je minder rente betaalt. Je betaalt wel eenmalig een premie, maar die wordt meegenomen in de berekening van het JKP. In de meeste gevallen is het totale JKP hierdoor lager, zolang je binnen de voorwaarden van de NHG blijft.
Een langere rentevaste periode geeft zekerheid over je maandlasten, maar zorgt meestal voor een hoger JKP. Bij een kortere periode is het JKP vaak lager, maar loop je wel het risico dat de rente later stijgt. Het is een afweging tussen meer zekerheid of lagere kosten, afhankelijk van wat bij jou past.
Als je verschillende leningdelen hebt, wordt het JKP bepaald door het gemiddelde van alle delen. Grotere of duurdere delen tellen hierbij zwaarder mee. Zo ontstaat er één JKP dat past bij de totale lening. De combinatie van verschillende aflosvormen en rentes bepaalt samen het uiteindelijke percentage.