Als je je hypotheek eerder wilt aflossen of wilt overstappen naar een andere bank, kun je te maken krijgen met boeterente. Dit is een bedrag dat je aan de bank betaalt omdat zij rente mislopen. Hoeveel je moet betalen, hangt af van jouw situatie en de regels van je bank. In dit artikel lees je wanneer je boeterente moet betalen, hoe het wordt berekend en wat je kunt doen om de kosten zo laag mogelijk te houden.
Geschreven op 5 september 2025
Boeterente betaal je wanneer je je hypotheek eerder aflost of aanpast dan afgesproken. Dit is geen straf, maar een vergoeding aan de bank voor het mislopen van rente-inkomsten. De hoogte van de boete hangt af van het bedrag dat je wilt aanpassen, de resterende looptijd van je rentevaste periode, je aflossingsvorm en of je gebruikmaakt van een meeneemregeling. Banken mogen alleen het werkelijke verlies aan rente in rekening brengen en moeten duidelijk uitleggen hoe de boete is berekend.
De berekening van de boeterente gebeurt op basis van het verschil tussen je contractrente en de actuele marktrente voor de resterende looptijd. Daarbij wordt rekening gehouden met je risicoklasse, NHG-status, aflosvorm en de vrije aflosmogelijkheid. Je betaalt alleen boete over het deel dat je boven de boetevrije ruimte aflost of wijzigt. Aan het einde van je rentevaste periode of bij aflossen binnen de vrije ruimte betaal je geen boeterente.
Boeterente heeft invloed op je maandlasten, totale uitgaven en belasting. Je kunt de boete direct betalen of meefinancieren in een nieuwe lening, wat gevolgen heeft voor je belastingaftrek en spaargeld. Door slim gebruik te maken van boetevrije aflossingen, rentemiddeling of het wachten tot het einde van je rentevaste periode kun je de boete beperken of voorkomen.
Wil je je hypotheek aanpassen of eerder aflossen dan afgesproken? Dan kun je te maken krijgen met boeterente. Dit is geen straf, maar een vergoeding voor de bank, omdat zij minder rente ontvangen dan verwacht. Boeterente geldt per leningdeel en hangt af van de manier waarop je aflost en of je bijvoorbeeld een regeling hebt om je hypotheek mee te nemen naar een nieuw huis.
De boeterente heeft alleen betrekking op de resterende tijd van je rentevaste periode en alleen op het deel dat je wilt aanpassen. Hoe je aflost – bijvoorbeeld elke maand een vast bedrag of niet – beïnvloedt de berekening. Heb je een meeneemregeling? Dan kun je vaak je huidige rente meenemen bij verhuizing. Zonder zo’n regeling moet je meestal boeterente betalen.
De bank rekent op een bepaald bedrag aan rente. Los je eerder af, dan moet de bank het geld opnieuw uitlenen – vaak tegen een lagere rente. De boete compenseert het verschil voor de resterende tijd. De bank vergelijkt jouw rente met de huidige marktrente voor dezelfde periode. Is de marktrente hoger dan jouw rente? Dan lijdt de bank geen verlies en betaal je geen boete.
Hieronder zie je in een overzichtelijke tabel wanneer je boeterente moet betalen:
| Situatie | Boeterente |
|---|---|
| Boven vrij aflossen | Ja |
| Overstappen aanbieder | Ja |
| Verkoop zonder meeneemregeling | Ja |
| Gedeeltelijk wijzigen leningdeel | Ja |
Hier zie je wanneer je géén boeterente hoeft te betalen:
| Situatie | Boeterente |
|---|---|
| Einde rentevaste periode | Nee |
| Binnen vrij aflossen | Nee |
Los je je hypotheek eerder af? Dan mag de bank alleen een vergoeding vragen voor het bedrag aan rente dat ze hierdoor mislopen. Het bedrag moet duidelijk en controleerbaar zijn, zodat je precies weet hoe de bank het heeft berekend. Banken moeten zich aan regels houden:
De berekening van deze vergoeding (vaak boeterente genoemd) is gebaseerd op drie uitgangspunten:
Je hebt recht om precies te zien welke gegevens de bank gebruikt. Je moet kunnen controleren welke rente ze als vergelijking nemen, hoe lang je hypotheek nog loopt en in welke risicogroep je zit. Maakt de bank fouten die voor jou nadelig zijn? Dat mag niet.
en je moet weten hoeveel je boetevrij kunt aflossen. Ook moet je weten hoe vaak je dat mag doen en hoe dit wordt verwerkt. Ze zijn gebaseerd op richtlijnen van de AFM en Europese regelgeving.
Wil je je hypotheek eerder aflossen? Dan kan de bank boeterente rekenen. Zo werkt het: de bank kijkt eerst naar je openstaande bedrag en je contractvoorwaarden. Daarna controleren ze hoeveel je zonder extra betaling mag aflossen. Het verschil tussen je huidige rente en de actuele rente wordt berekend voor de resterende periode.
De uitkomst begint met het vergelijken van je contractrente met de huidige rente die de bank aanbiedt. Die moeten goed bij elkaar passen qua looptijd en voorwaarden. Ze kijken naar je resterende looptijd, je risicoprofiel, of je NHG hebt en hoe je aflost. Na aftrek van je vrije aflosmogelijkheid bepalen ze het bedrag waarover je boete betaalt.
Bij de uitkomst spelen verschillende factoren een rol:
Deze factoren verschillen per bank en per hypotheek. Je contractrente wordt vergeleken met wat je nu zou betalen voor een vergelijkbare hypotheek. Je openstaande bedrag en aflossingsvorm bepalen hoe je toekomstige betalingen eruitzien.
Hoe beter de rentes en betalingen worden afgestemd, hoe meer invloed dit heeft op je boeterente. De vergelijking gebeurt op basis van je resterende looptijd, risicoprofiel, NHG-status en aflossingsvorm, inclusief alle afspraken uit je oorspronkelijke contract. Bij annuïteiten en lineaire hypotheken worden je toekomstige betalingen doorgerekend, terwijl bij aflossingsvrije hypotheken het bedrag gelijk blijft. Voor het terugrekenen gebruikt de bank de actuele rente op de juiste betaalmomenten, zonder dat de regels in jouw nadeel mogen werken.
Wil je je hypotheek eerder aflossen? Dan krijg je te maken met een boete. Hoeveel je betaalt, hangt af van verschillende factoren en de regels van je bank. Belangrijk zijn onder andere: wanneer je aflost ten opzichte van je renteherzieningsdatum, de huidige rente op de markt en hoe je bank je rente heeft opgebouwd met verschillende extra’s en kortingen.
Drie zaken bepalen vooral hoe hoog je boete wordt:
Zit je nog aan het begin van je rentevaste periode? Dan is de boete waarschijnlijk hoger, omdat de bank langer op rente-inkomsten moet wachten. De opbouw van je oorspronkelijke rente (basisrente plus extra’s en kortingen) bepaalt uiteindelijk het bedrag waarmee wordt gerekend.
Bij het inschatten van je boete worden vaak drie punten vergeten. Ten eerste heeft je risicoklasse of NHG-status invloed op de vergelijkingsrente. Ten tweede zijn de extra’s en kortingen uit je oorspronkelijke rente belangrijk voor de berekening. En ten derde maakt het uit of je bank naar het kalenderjaar of het contractjaar kijkt bij het bepalen van je boetevrije aflossingsmogelijkheid.
Je risicoklasse (de verhouding tussen je lening en de waarde van je huis) en of je een NHG-garantie hebt, kunnen de vergelijkingsrente veranderen. Is je huis meer waard geworden of heb je NHG? Dan kan de vergelijkingsrente lager uitvallen. Dit kan je boete verlagen, maar soms ook juist verhogen, afhankelijk van je situatie.
De extra’s en kortingen die je bij het afsluiten van je hypotheek hebt afgesproken, moeten goed worden meegenomen in de berekening. Worden ze vergeten, dan betaal je vaak meer boete dan nodig is.
Wil je je boeterente goed controleren? Dan heb je bepaalde gegevens nodig en volg je een aantal stappen. Verzamel eerst je contractgegevens en tarieven. Controleer of deze kloppen met je looptijd en afgesproken tarieven. Kijk hoeveel je nog zonder extra kosten mag aflossen en of de berekening volgens de regels is gedaan. Zo weet je zeker dat alles klopt.
Bij het controleren van een boeterente werk je volgens een vaste volgorde:
Het doel is om te zien of de berekening klopt, niet om zelf een nieuwe berekening te maken.
Bij het controleren van je boeterente zijn er drie dingen belangrijk. Eerst de controlepunten: wat moet je precies nakijken voor een juiste berekening? Dan de benodigde gegevens: welke documenten en cijfers heb je nodig? En tot slot wat je moet doen als je een fout vindt: hoe bespreek je dit met je hypotheekverstrekker?
Bij het controleren van je boeterente kijk je naar verschillende onderdelen. Controleer of de juiste vergelijkingsrente is gebruikt die past bij je resterende looptijd, risicoklasse en aflosvorm. Kijk of de resterende looptijd goed is berekend. en of de toekomstige betalingen kloppen met je aflosvorm. Let erop dat voor het berekenen de vergelijkingsrente is gebruikt, niet je eigen rente. Als iets niet klopt, dien je eerst bezwaar in bij je hypotheekverstrekker. Kom je er samen niet uit, dan kun je een formele klacht indienen of naar een geschillencommissie stappen.
Voor je eigen controle heb je per leningdeel verschillende gegevens nodig. Verzamel je huidige rente, de oorspronkelijke en resterende einddatum van je rentevaste periode, en de tarieven die golden op de peildatum voor jouw situatie. Je hebt ook je openstaande hypotheekbedrag en aflosvorm nodig, plus informatie over hoeveel je nog zonder extra kosten mag aflossen. De tariefbladen van je verstrekker zijn belangrijk, net als eventuele opslagen of kortingen. Ook de rekenregels voor dagen tellen en afronden zijn nodig voor een goede controle.
Bij boeterentes komen bepaalde fouten vaak voor. Soms wordt de looptijd verkeerd bepaald, waardoor je boete te hoog is. Controleer daarom altijd de exacte einddatum van je rentevaste periode. Ook wordt soms de verkeerde risicoklasse gebruikt, wat invloed heeft op de uitkomst. Kijk goed wat je status was op de peildatum. Een andere fout is het niet juist verrekenen van je ruimte zonder extra kosten, waardoor je te veel betaalt. Let erop dat je verschillende leningdelen niet door elkaar haalt, want elk deel heeft eigen kenmerken. Tot slot wordt soms je eigen rente gebruikt voor de berekening in plaats van de vergelijkingsrente. Vraag altijd om de juiste vergelijkingsrente te gebruiken.
Boeterente heeft invloed op wat je elke maand betaalt, je totale uitgaven en je belasting. Hoe je hiermee omgaat, bepaalt wat je uiteindelijk kwijt bent aan je hypotheek. Je kunt de boete meteen betalen of meenemen in je nieuwe lening. Ook de tijd die je nodig hebt om de uitgaven terug te verdienen, speelt mee bij de keuze om bij je huidige aanbieder te blijven of over te stappen.
Betaal je de boete direct, dan wordt je schuld lager, maar heb je wel meteen geld nodig. Neem je de boete op in je nieuwe lening, dan houd je je spaargeld, maar gaan je maandlasten en totale schuld omhoog. Boeterente mag je aftrekken in box 1 in het jaar dat je deze betaalt. De terugverdientijd laat zien wanneer overstappen naar een andere hypotheek voordelig wordt, doordat je bespaart op je rente in vergelijking met de uitgaven.
Als je de boete meefinanciert, wordt je schuld hoger en betaal je over het geheel meer rente. Het is verstandig om alle uitgaven, de boete en de verwachte besparing op de rente samen te bekijken. Zo zie je wanneer je de uitgaven hebt terugverdiend en wat het je uiteindelijk oplevert.
Er zijn verschillende manieren om de boeterente te beperken of te voorkomen. Door extra af te lossen binnen de toegestane mogelijkheid wordt de boete lager. Bij rentemiddeling wordt de boete verwerkt in je nieuwe rente, zodat je niet alles in één keer hoeft te betalen. Bij een verhuizing kun je soms je huidige rente meenemen naar je nieuwe huis. Sommige aanbieders verwerken de boete als een verhoging op je nieuwe rente. Je kunt er ook voor kiezen om maar een deel van je lening over te sluiten, zodat de boete lager uitvalt. Elke aanpak heeft gevolgen voor je maandlasten, je vrijheid en de looptijd van je hypotheek.